Opportuniteitsstudie voor een stedelijk geotiënteerde plattelandsontwikkeling in de Euromotropool Lille-Kortrijk_tournai: Visiedocument

In opdracht van de provincie West-Vlaanderen werkten ILVO en OMGEVING aan een studie naar de mogelijkheden die de nabijheid van de stad biedt voor de landbouw. De officiële titel van deze studie luidt: opportuniteitsstudie voor een stedelijk georiënteerde plattelandsontwikkeling in de eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai. De opdrachtgever beoogde een onderzoek naar ‘de mogelijkheden van een ontwikkelingsgerichte sturing voor de rurale ruimte in het Vlaamse deel van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai’, Het onderzoek moest nagaan ‘wat de aanwezigheid van stedelijke markten, infrastructuren en behoeften genereert aan bijkomende opportuniteiten voor de ontwikkeling van de rurale ruimte en hoe dit kan worden aangepakt’. De finaliteit van deze opdracht was ‘het uitschrijven van een kernachtige (15 p.), ontwikkelingsgerichte visie met daarbij een voorstel van instrumentaria nodig om de visie te realiseren, specifiek voor het beschreven studiegebied in het Vlaamse deel van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai’ 1. De opdracht kadert binnen de bredere context van de bestaande relaties tussen de verdere verstedelijking en de ontwikkelingsperspectieven van het rurale (landbouw) gebied.
Om de opdracht in te vullen, werd gestart met een databank-gebaseerde inventarisatie van de bestaande verbreding in het Kortrijkse en een analyse van de bestaande ruimtelijke structuur. Deze zouden elementen aanreiken voor visievorming omtrent de verbreding van landbouw in twee exemplarische gebieden rond Kortrijk. Gaandeweg werd echter duidelijk dat het voorziene onderzoek de beide uitgangspunten die impliciet besloten waren in de opdracht - directe relaties tussen stad en land bestaan en/of zijn mogelijk en landbouwverbreding biedt per definitie kansen voor de streek - nuanceerde en soms ook tegensprak. Ook de bepaling van het juiste schaalniveau bleek minder evident dan oorspronkelijk voorzien. Daarom werd het onderzoek bijgestuurd en werd op basis van bestaande literatuur dieper ingegaan op de achtergronden van de landbouwverbreding en van verstedelijking in Vlaanderen, en werden definities bijgestuurd. Op basis daarvan werd een aanzet van visie geformuleerd, die de basis kan zijn van verder onderzoek en procesvoering.
Voorliggende nota ontwikkelt bijgevolg een redenering omtrent de toekomstmogelijkheden van de peri-urbane landbouw in het Kortrijkse. De tekst is opgemaakt op basis van bestaand onderzoek naar landbouw en verstedelijking in Vlaanderen, bestaand onderzoek naar en planning van landbouw rond Lille, eigen onderzoek van bestaande ruimtelijke structuur en verrijkte kruispuntdatabank voor ondernemingen (VKBO), terreinverkenning, gesprekken met bevoorrechte getuigen, terugkoppeling naar een stuurgroep met daarin vertegenwoordigers van de opdrachtgever en een workshop met een twintigtal externe experts.