Agro-ecological strategies for promoting climate change Mitigation and Adaptation by enhancing soil ecosystem services and sustainable crop production

Algemeen kader

In dit project is een monitoringskader uitgewerkt rond de ecosysteemdiensten van de bodem. Het kader legt duidelijke verbanden tussen de voorgestelde indicatoren, de drie pijlers van bodemgezondheid zoals gedefinieerd in de Bodemmonitoringwet—fysisch, chemisch en biologisch—en de bijbehorende ecosysteemdiensten. Het eerste doel van dit project was om voor een bodem te kunnen bepalen welke ecosysteemdiensten hij kan leveren. En vervolgens de bewuste ecosysteemdiensten te kunnen monitoren met directe (metingen) en indirecte indicatoren (vb. op basis van al beschikbare data zoals van satellieten of beheer). Ten tweede werd de monitoring losgelaten op een netwerk van pilootbedrijven, zodat de impact van (agro-ecologische) bodembeheerpraktijken op de evolutie van  ecosysteemdiensten en bodemgezondheid zichtbaar zou woren. Zodoende zou men kunnen vaststellen hoe duurzame landbouwpraktijken kunnen bijdragen tot een grotere opbrengststabiliteit bij klimaatextremen. 

 

Onderzoeksaanpak

ARTEMIS onderzocht de rol van bodems in ecosystemen door middel van literatuuranalyses, veldproeven, laboratoriumonderzoek en modellering. De Vlaamse BOPACT-veldproef leverde langetermijngegevens voor de evaluatie van agro-ecologische systemen. ILVO speelde een sleutelrol bij het ontwikkelen van een innovatief monitoringskader dat direct meetbare indicatoren combineert met beheersdata, modellen en remote sensing. Dit kader verbindt bodemgezondheid met fysische, chemische en biologische kenmerken en hun ecosysteemdiensten.

Relevantie/Valorisatie

De analyse van de bestaande data van de langetermijn veldproef BOPACT bracht aan het licht dat droogte en extreme regenval de opbrengst en de opbrengststabiliteit van maïs en zomergerst hadden beïnvloed, maar dat dit effect niet viel terug te voeren naar de verschillende teeltpraktijken. Voor harde conclusies over de invloed van landbeheerpraktijken op de effectiviteit van de ecosysteemdiensten zijn er meer data van meer jaren nodig, is de conclusie. Het ARTEMIS-project heeft belangrijke inzichten opgeleverd over de bijdrage van bodems aan klimaatmitigatie, klimaataanpassing en duurzame landbouw.  De resultaten zijn waardevol voor landbouwers, beleidsmakers en onderzoekers. Het monitoringskader is toepasbaar op bedrijfsniveau en ondersteunt een preciezere beoordeling van bodemweerbaarheid en ecosysteemdiensten. 

Financiering
EU Horizon2020