Ecologische studie onderwatersuppletie Vlaamse kust

Centrale onderzoeksvraag/doel

Wat zijn de ecologische effecten op het mariene ecosysteem aan onze Belgische kust, wanneer men in de ondiepe branding (1 à 2m diep) een vooroeversuppletie (onderwater zandbuffer) aanlegt? Dat is de centrale onderzoeksvraag. Dit project ondersteunt op wetenschappelijke wijze het Masterplan Kustverdediging, waarbij in de komende jaren langsheen de Belgische kust strandsuppleties en andere verdedigingswerken worden uitgevoerd ter beveiliging van de kustbewoners.  Binnen dit plan zoeken de beleidsverantwoordelijken ook nieuwe, meer efficiënte, meer ecologische manieren van kustverdediging. Vooroeversuppletie in de ondiepe kustzone, die de stranderosie tegenwerkt, is één optie. Via een proefopzet in een deel van de Belgische kustlijn krijgen we zicht op de toekomstige milieueffecten en beoordelen we de techniek van vooroeversuppletie op zijn ecologische waarde.

Onderzoeksaanpak

De Afdeling Kust (Vlaams Agentschap voor Maritieme dienstverlening en Kust) organiseert een empirische proef met vooroeversuppletie ter hoogte van Mariakerke (deelgemeente van Oostende). Daar brengen ze in de dieptezone -1 tot -2 m TAW (brandingszone) een buffer aan met 400.000m³ fijn zand.  We verzamelen biologische en sedimentologische stalen in het impact gebied (Mariakerke) en in een controle gebied (Bredene) zowel voor (T0) en na (T1, T2) de suppletie, om het effect van de suppletie op het mariene ecosysteem te evalueren. We monitoren het mariene ecosysteem via een focus op de fauna in het sediment (macrofauna) en op het sediment (hyperbenthos, epi- en demersale visfauna) in de intertidale zone (strand) en de subtidale zone (0 tot -6m TAW).  Aan de hand van de verzamelde data bepalen we de ecologische waarde van het gebied, de herstelcapaciteit van de aanwezige fauna en de invloed van de activiteit op het functioneren van het ecosysteem. Ten slotte extrapoleren we de waarnemingen tot onderbouwde ecologische adviezen.

Relevantie/Valorisatie

Deze studie verheldert op welke wijze vooroeversuppleties in de nabije toekomst kunnen bijdragen tot een 'natuurlijke' kustveiligheid in samenhang met natuurbehoud en natuurontwikkeling. Het ecologisch functioneren van de strand- en brandingszone als onderdelen van het kustfundament is tot op heden onvoldoende duidelijk.  We verwachten dat deze studie het debat over de mogelijke impact van zandsuppleties op de natuurwaarden aan onze Belgische kust naar een objectiever en meer wetenschappelijk niveau tilt. Tijdens de studie passen we de benthische indicatoren toe ter beoordeling van de milieueffecten en ontwikkelen we anderzijds verder het voorspellend model voor suppletie-effecten (ontwikkeld door de Sectie Mariene Biologie UGent). Deze tools zijn belangrijke en betrouwbare ondersteuningstools voor het beleid.