Het opzetten van een lokale, duurzame sojaketen in Vlaanderen

Algemeen kader

Het meest veelbelovende eindproduct van lokale biologische soja in Vlaanderen is het halffabricaat sojameel, voor de ontwikkeling van allerlei bakkerijproducten. Dat blijkt op het einde van het onderzoeksproject LoCoSoy. Doel was om ontdekken hoe een lokale en biologische sojaketen in Vlaanderen kan worden opgezet en opgeschaald. Dit omvatte de teelt, verwerking en afzet van biologische soja met een transparant en eerlijk verdienmodel tussen telers, verwerkers en retailers. Als verwerkingstechniek op KMO-schaal blijkt extrusie te kostelijk. Het alternatief, de volledige boon vermalen tot sojameel als halffabricaat, kwam naar voor als meer haalbaar. Consumententesten door Colruyt Group toonden aan dat sojabrood positief werd onthaald. Sojapasta scoorde minder goed. Het sojameel kan mogelijk wel worden gebruikt in meerdere andere bakkerijtoepassingen, zoals cake, vanwege de gelige kleur na het bakken.

Onderzoeksaanpak

LoCoSoy had een keten-brede onderzoeksaanpak: Vooreerst werden er telers geïnteresseerd in biologische soja, verwerkers en retailers samengebracht in een samenwerkingsverband, om een duurzame sojaketen te realiseren. De economische haalbaarheid was vervolgens de centrale vraag bij het onderzoek van verschillende verdienmodellen en samenwerkingsvormen. De laatste schakels van de keten, de verwerking, kreeg aandacht, met een accent op duurzaamheid: Food Pilot en La vie est belle analyseerden meerdere verwerkingstechnieken met laag waterverbruik en beperkte schaalgrootte. Qua productontwikkeling werd uiteindelijk gekozen voor het sojameel als halffabricaat voor toepassingen in brood en pasta. Er gebeurden optimalisaties van het vermalingsproces. Met een finaal consumentenonderzoek kregen de onderzoekers ook duidelijkheid over het mogelijk marktsucces: Via smaaktesten bij Colruyt Group werden marktpotentie en consumentensmaakvoorkeuren geëvalueerd.

Relevantie/Valorisatie

LoCoSoy biedt cruciale inzichten in de opschalingsuitdagingen van biologische sojateelt en -verwerking in Vlaanderen. Het project toont aan dat stabiele samenwerkingsverbanden nodig zijn om een duurzame afzetmarkt te garanderen. De resultaten kunnen dienen als model voor andere lokale eiwitgewassen zoals veldbonen, lupinen en erwten. De keuze voor sojameel als basisgrondstof en de positieve consumentenrespons op sojabrood geven richting aan verdere productontwikkeling en marktintroductie binnen de Vlaamse biologische voedingsketen.

Financiering
Vlaamse Overheid - L&V