Ontwikkeling van een statistisch onderbouwd monitoringsplan op basis van een risicoanalyse voor de detectie van Xylella fastidiosa in België

Centrale onderzoeksvraag/doel

Xylella fastidiosa (Xfas) is een van de gevaarlijkste bacteriële plantpathogenen die wordt geassocieerd met ernstige ziekten in een breed scala van plantensoorten. In 2013 werd voor de eerste keer op Europees grondgebied een stam van de bacterie ontdekt, die de oorzaak was van een dramatische uitbraak van het ‘Olive Quick Decline Syndrome’ in Italiaanse olijfboomgaarden. In 2020, om de verspreiding van de ziekte beter te kunnen monitoren en controleren, heeft EFSA op verzoek van de Europese Commissie specifieke richtlijnen gepubliceerd voor het uitvoeren van statistisch onderbouwde en op risicoanalyse-gebaseerde surveys voor de detectie van Xfas. Deze richtlijnen moeten worden aangepast aan de specifieke situatie in de afzonderlijke lidstaten van de EU, rekening houdend met o.a. de aanwezige waardplanten en vectoren, en de geschiktheid van het klimaat. Deze afstemming op de lokale Belgische condities zal centraal staan in RIBSURX.

Onderzoeksaanpak

Het project RIBSURX vult eerder Belgisch onderzoek aan en heeft tot doel 'risk managers' praktische tools te verschaffen voor de monitoring van Xfas in ons land. Eerst worden Belgische waardplanten geïnventariseerd en relevante risicofactoren voor België geïdentificeerd. We definiëren verschillende types vegetatiebedekking waar Xfas zich zou kunnen vestigen en we rangschikken ze volgens vestigingswaarschijnlijkheid en potentiële impact bij besmetting. Het project heeft ook tot doel om aangepaste procedures voor het nemen van steekproeven uit te werken. De staalnamemethode gebaseerd op de RiBESS+ tool van EFSA wordt hiervoor getest en bijgesteld.

Relevantie/Valorisatie

De algemene EFSA-richtlijnen dragen bij tot de harmonisatie van Xfas monitoring in de EU lidstaten. Aangezien de uitvoering van de surveys onder de verantwoordelijkheid van de lidstaten valt en de data nodig voor het opzetten van deze surveys op nationaal niveau beschikbaar zijn, moet de EFSA methodologie worden afgestemd op de specifieke situatie in ieder land. In België zal het RIBSURX project hiertoe bijdragen.