Opbouw van kennis voor het exploiteren van nieuwe tarwetypes rijk aan arabinoxylan voedingsvezels doorheen de ganse tarwe waardeketen

Algemeen kader

De genetische achtergrond van tarwe op het vlak van zijn vezelgehalte (arabinoxylaan of AX) is via het project FIBRAXFUN niet alleen ontrafeld. Er is via veldproeven ook aangetoond dat de vezelgehaltes bevorderd kunnen worden via bepaalde teelt- en bodemkeuzes. Tijdens de bak- en andere verwerkingsexperimenten met de AX-rijkere tarwebloem kwamen veelbelovende resultaten uit de bus. Meer voedingsproducten met verhoogde vezelgehaltes zijn vanuit gezondheidoogpunt erg gewenst. 
FIBRAXFUN mikte op de ontwikkeling en grondige karakterisatie van nieuwe types van tarwe, met hoge gehaltes aan voedingsvezel, en op kennis rond de verwerkbaarheid en het gedrag van AX tijdens broodbaktests en verwerkingen in ontbijtgranen, pastas etc. 

Onderzoeksaanpak

Om de diverse structuren van arabinoxylaan (AX) in de tarwebloem en de physico-chemische eigenschappen van bloem met hoge AX gehaltes te beschrijven hebben de onderzoekers beyond state-of-the-art AX nuclear magnetic resonance (NMR) karakterisatie technieken ontwikkeld en gebruikt. De  karakterisatie gebeurde met behulp van genomics tools, zodat er nieuwe veredelingsinitiatieven mogelijk worden.

De aanpak rond vezelgehaltes strekte zich letterlijk uit van veld tot vork. Nieuwe tarwetypes met hoge AX gehalte (2.0 - 4.5%) werden bijvoorbeeld op meerdere veldlocaties en gedurende meerdere jaren getest en geanalyseerd op AX gehalte en op  extraheerbaarheid ervan, en de meest interessante nieuwe bronnen van hoog AX gehalte bij tarwe, rogge en triticale werden verzameld. Aan het andere eind waren er proeven in verband met enzymatische degradeerbaarheid en bekeek men de relaties tussen structuur en functie van de AX bij klassieke gist-gebaseerde en  zuurdesem-gebaseerde broodproductie.

Relevantie/Valorisatie

Nuttige resultaten van het Flanders’ Food project FIBRAXFUN zijn er zowel voor de primaire als de verwerkende sector: Effecten van locatie en seizoenen op het vezelgehalte bij tarwe genotypes met hoge AX gehalte (2.0 - 4.5%) werden vastgesteld. Genetische merkers, die gekoppeld zijn aan AX gehalte in tarwe, triticale en rogge werden geïdentificeerd, een extra tool voor veredelingsbedrijven die op vezelrijkheid willen werken. De structuur en physico-chemische eigenschappen van de bloem met hoge AX gehaltes, beschreven met de nieuwe AX nuclear magnetic resonance (NMR) karakterisatie techniek, heilp om het bakproces te gronde te verklaren. Het effect van bloem met hoog AX gehalte op de productie van bakkerij- en andere bloemafgeleide producten is nu beter gekend en de voorspelbare verwerkbaarheid van de AX-rijke bloem tot voedingsproducten met hoger vezelgehalte is doorgrond.  

Financiering
VLAIO