Polystress: rol van polyploïdisatie bij (a)biotische stressresistentie van tuinbouwgewassen

Algemeen kader

Kunnen we het natuurlijk verdedigingsmechanisme van vegetatief vermeerderde tuinbouwgewassen verhogen door de chromosomen in de plant te verdubbelen (polyploïdisatie)?  Hebben chromosoomverdubbelde planten verbeterde resistentie tegen biotische en abiotische stress? En zo ja, in welke mate is polyploïdisatie praktisch bruikbaar in de plantaardige productie? Als typegewassen om deze onderzoeksvragen te beantwoorden worden appel en roos gebruikt. De voornaamste phytopathogene (biotische) bedreiging voor deze gewassen zijn schurft (Venturia inaequalis) bij appel en echte meeldauw (Podosphaera pannosa) bij roos. Daarnaast is (milde) droogtestress (abiotisch) een belangrijke limiet op gewasproductie.

Onderzoeksaanpak

Bij beide gewassen voeren we een mitotische verdubbeling uit in geselecteerde en goed gekarakteriseerde diploïde genotypen. Voor de beoordeling van biotische stressresistentie is voor beide gewassen de nodige voorkennis reeds beschikbaar. Om de droogteresistentie te screenen ontwikkelen en evalueren we nieuwe methodieken. We bestuderen de impact van polyploïdisatie op stressresistentie zowel op morfologisch, fysiologisch, biochemisch en moleculair-genetisch vlak. Deze benadering leidt tot het beter begrijpen van stressmechanismen.

Relevantie/Valorisatie

Dit project richt zich in de eerste plaats naar de appel- en rozensector. De stressfactoren op beide gewassen zijn gekozen in functie van de noden van de sector. Onderzoeksresultaten stromen door naar het veredelings- en kruisingswerk en resulteren daar in de ontwikkeling van nieuwe duurzame cultivars. Deze komen ten goede aan de volledige sector. Wij gaan ervan uit dat de mitotisch geïnduceerde polyploïden van bestaande cultivars van appel wellicht rechtstreeks in praktijkproeven kunnen gebruikt worden. Daarin kunnen eventuele andere teeltvoordelen van polyploïden (tot heden een onontgonnen terrein) aan het licht komen.  Indien de werkhypothesen ivm polyploïdizatie worden bevestigd, durven wij stellen dat zich in de veredelingsbedrijven een nieuw hoofdstuk aandient inzake veredelingstechnieken en -strategieën.

Financiering
IWT - Instituut voor de aanmoediging door wetenschap en technologie in Vlaanderen