Strategische ILVO-doctoraatsbeurs: Inzicht in het belang van de bodemmicrobiologie voor bodemweerbaarheid en -veerkracht

Algemeen kader

Een accurate manier helpen vinden om de biologische bodemkwaliteit te meten, in termen van weerbaarheid (graad van gevoeligheid voor stress) en veerkracht (herstellingsvermogen van een bodem na stress), dat was het doel van dit project. Het onderzoek heeft zich toegespitst op de microbiologie van een bodem. Doel was om biologische indicatoren te testen die goed relateren met het kenmerk bodemkwaliteit, en die ook efficiënt kunnen worden gemeten. 

Onderzoeksaanpak

Een cruciaal steunpunt voor dit onderzoek is de rijke bodemdatabase van ILVO geweest. ILVO beschikt over een zeer uitgebreide dataset van bodemparameters van vijf langlopende meerjarige proeven, met verschillende beheersmaatregelen. De verbanden tussen de biologische en fysicochemische parameters zijn uitgediept en de relevante biologische indicatoren zijn geIdentificeerd. In een volgende stap zijn er experimenten in pot uitgevoerd:  de bodem is in potproeven blootgesteld aan verschillende abiotische en biotische stressfactoren. Zowel de diversiteit (welke micro-organismen zijn aanwezig?) als de functies (wat is hun rol in de bodem?) van de bodemmicrobiologie is in kaart gebracht. De weerbaarheid en veerkracht zijn eveneens geobserveerd. Er is gezocht naar correlaties tussen die kenmerken en bepaalde verschuivingen in de biologische indicatoren.

Relevantie/Valorisatie

Dit onderzoek heeft beloftevolle resultaten opgeleverd in de ontwikkeling van indicatoren voor het beoordelen van biologische bodemkwaliteit, en voor de stressbestendigheid en de herstelkracht van een bodem. Er kan al nagedacht worden over praktische relevantie: het bodembeheerswerk dat een landbouwer uitvoert, of de bodemmaatregelen die een overheid uitvaardigt kunnen geëvalueerd worden. Sowieso zijn echt weerbare en veerkrachtige bodems een meerwaarde voor de landbouwer naar bedrijfszekerheid en gewaskwaliteit, maar ook naar hogere (of optimale) koolstofopslag en lagere P-uitloging. Er is ook een duidelijk verband naar het beleid rond de klimaatverandering: opslag van C in de bodem (klimaatmitigatie) en de bodem weerbaarder maken (klimaatadaptatie) zijn uitdagingen, die we wellicht in de toekomst efficiënter kunnen opvolgen en sturen. (Micro-) biologische kenmerken zijn naast de chemische en fysische eigenschappen van de bodem een belangrijke maatstaf voor de bodemkwaliteit.