Effecten van boerderijcompost en vruchtwisseling op chemische, fysische en biologische bodemkwaliteit en gewasopbrengst

De steeds strenger wordende regelgeving zorgt voor een afnemend gebruik van minerale meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen in de gangbare landbouw. Dit maakt de landbouwer in toenemende mate afhankelijk van een goede bodemkwaliteit om een stabiele gewasproductie te garanderen. In dit doctoraatsonderzoek lag de focus op de toepassing van boerderijcompost en het aanhouden van een vruchtwisseling. Van beide teelttechnische maatregelen verwachten we dat ze de bodemkwaliteit behouden en/of verhogen. In een eerste onderzoeksluik werd aan de hand van een meerjarige veldproef (boerderijcompostproef) het effect van een herhaalde boerderijcomposttoepassing op de bodemkwaliteit en gewasopbrengst onderzocht. Boerderijcompost bleek de chemische, fysische en biologische bodemkwaliteit te verhogen en resulteerde op termijn in hogere gewasopbrengsten. In een tweede luik werd de relatie tussen bodemkwaliteit en gewasopbrengst onderzocht aan de hand van een bodemkwaliteitsindex (BI) die verschillende bodemeigenschappen combineerde. Het relateren van de BI aan de gewasopbrengsten bracht een positieve correlatie aan het licht wat een causaal verband doet vermoeden tussen bodemkwaliteit en gewasopbrengst na het toepassen van boerderijcompost. Het proefopzet liet echter niet toe om het stikstofeffect en het bodemkwaliteitseffect van de compost volledig los te koppelen van elkaar. In een laatste luik werd de ontwikkelde BI gevalideerd in een tweede meerjarige veldproef (vruchtwisselingsproef) die een aantal praktijkrelevante vruchtwisselingen met kuilmaïs in het bouwplan vergelijkt met een monocultuur kuilmaïs. Na vijf teeltseizoenen werd geen effect vastgesteld van vruchtwisseling op bodemkwaliteit en gewasopbrengst. Tevens bleek de ontwikkelde BI niet bruikbaar in de vruchtwisselingsproef. Hieruit blijkt meteen de nood aan een grondige validatie met data van andere meerjarige veldproeven en landbouwpercelen vooraleer de ontwikkelde BI algemeen kan ingezet worden om de landbouwer het nodige advies te verstrekken bij de implementatie van bodemverbeterende maatregelen.