Exergy-based natural resource accounting in sustainability assessment of agricultural production systems

We verbruiken onze natuurlijke grondstofvoorraden aan een onhoudbaar tempo. Dit brengt grondstoffenbeschikbaarheid op lange termijn in gevaar en leidt tot milieu-vervuiling. Het beperken van deze vervuiling en de grondstoffenefficiëntie verhogen is een belangrijke uitdaging voor een duurzamere samenleving. Om grondstoffenverbruik van gehele productieketens te evalueren, worden exergie-analyse en levenscyclusanalyse uitgevoerd. Omdat exergie-analyse echter vooral ontwikkeld werd voor de energie-, chemische en metallurgische sectoren, is een verdere methodeontwikkeling nodig om grondstoffenverbruik in een landbouwcontext te evalueren. De doelstellingen van dit proefschrift waren het verder ontwikkelen van de exergie-gebaseerde berekening van grondstoffenverbruik binnen duurzaamheidsevaluatie van landbouwproductiesystemen, en inzicht verschaffen in zijn waarde door middel van gevalstudies.
In de berekening van grondstoffenefficiëntie is het onduidelijk hoe landgebruik, waarvan landbouw sterk afhankelijk is, dient meegenomen te worden. Het fotosyntheseproces wordt niet correct in rekening gebracht. Ook het eeuwenoude fotosyntheseproces tijdens de vorming van fossiele grondstoffen wordt niet meegenomen. Het methodologische deel van dit proefschrift onderzocht hoe een grondstoffenefficiëntie-indicator deze aspecten in rekening kan brengen. Voor twee producten (elektriciteit en PVC) werd het biogebaseerde alternatief vergeleken met de fossiele tegenhanger.
Omdat veel landbouwsystemen intensiveren voor een hogere productiviteit, is het heel relevant hun grondstoffenverbruik te evalueren. In dit proefschrift werd dit voor Vlaamse melkveebedrijven onderzocht. Voeder was verantwoordelijk voor het grootste grondstoffenverbruik in de productieketen van melk. Omdat voeder ook de belangrijkste kost is, speelt het een centrale rol in het verbeteren van de milieu- en economische bedrijfsprestaties. Hoe bedrijven gelijktijdig kunnen besparen op kosten en grondstoffen werd onderzocht met behulp van grenslijnanalyse en analyse van traditionele kengetallen die in de praktijk voor bedrijfsadvies worden gebruikt.